نقش «رضا» و «سخط» در متعالی یا متدانی بودن سیاست با تأکید بر اندیشه سیاسی امام خمینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آیت‌الله بروجردی، بروجرد، ایران

2 مربی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آیت‌الله بروجردی، بروجرد، ایران.

3 استادیار، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آیت‌الله بروجردی، بروجرد، ایران.

10.22034/ippr.2022.563270.1023

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش «رضا» و «سخط» در متعالی یا متدانی بودن سیاست با تأکید بر اندیشه سیاسی امام خمینی است. در این راستا و با روش توصیفی- تحلیلی مراحل سه‌گانه توصیف، تحلیل و تبیین مقام رضا مورد واکاوی قرار گرفت. الگوی مورد بحث در این پژوهش بر اساس نظریه دو فطرت امام خمینی است. نتایج نشان داد از آنجا که «رضا» از مظاهر فطرت مخموره و از جنود عقل و متعلق به مکتب فلسفی متعالیه است؛ و «سخط» که از مظاهر فطرت محجوبه و از جنود جهل و متعلق به مکتب فلسفی متدانی می‌باشد، هر کدام به عنوان یک صفت، روحیه و وضعیت حادث در سطح فرد و جامعه نگریسته شده که می‌تواند موجب شکل‌گیری یک جامعه مشروعیت‌ساز متعالی و یا متدانی گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of “Rezā” and “Sakhet” on Transcendental or Mundane Politics with an Emphasis on Imam Khomaini’s Political Ideology

نویسندگان [English]

  • Rashid Rekabian 1
  • Hasan Naqdian 2
  • Reza Ramazani 3
1 Associate Professor, Faculty of Law and Political Sciences, Ayatollah Borujerdi University, Borujerd, Iran
2 Instructor, Faculty of Law and Political Sciences, Ayatollah Borujerdi University, Borujerd, Iran.
3 Assistant Professor, Faculty of Law and Political Sciences, Ayatollah Borujerdi University, Borujerd, Iran.
چکیده [English]

The purpose of the present study is to review the role of “Rezā” (consent) and “Sakhet” (dissent) on transcendental or mundane politics with an emphasis on Imam Khomaini’s political ideology. In this regard and using a descriptive-analytic method, triplet stages of description, analysis, and explanation about the state of Rezā were explored. The model under study in this research is based on the theory of two natures proposed by Imam Khomaini. The results showed that since “Rezā” is a representation of Makhmourah nature and of soldiers of reason which belong to transcendental philosophy; and “Sakhet” is a representation of Mahjoubah nature and of soldiers of ignorance which belong to the mundane philosophy, each of them can be regarded as a feature, spirit, and condition in the individual and social level that can form either a legitimate transcendental or mundane society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Khomaini
  • Reza (Consent)
  • Sakhet (Dissent)
  • Mahjoubah Nature
  • Makhmourah Nature
  • Transcendental Politics
  • Mundane Politics
قرآن کریم.
نهج‌البلاغه.
صحیفه سجادیه.
انصاری، خواجه عبدالله (1386). شرح منازل السائرین. ترجمه و شرح عبدالرزاق لاهیجی کاشانی. قم: انتشارات آیت اشراق.
تمیمی آمدى، عبدالواحد بن محمد (1366). غررالحکم و دررالکلم. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى، ج1.
خمینی، سید روح‌الله (1370). شرح چهل حدیث. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
خمینی، سید روح‌الله (1378). صحیفه امام. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج15، 18، 13.
خمینی، سید روح‌الله (1390). تقریرات درس فلسفه. مقرر سید عبدالغنى اردبیلى. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
خمینی، سید روح‌الله (1395). شرح حدیث جنود عقل و جهل. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1375). ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن‌. سید غلامرضا خسروى حسینى. تهران‌: انتشارات مرتضوى‌، ج‌2.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. بیروت: الدار الشامیة، ج7.
رکابیان، رشید (1398). تأثیر سیاسی صمت و هذر در اندیشه‌ سیاسی اسلام با تأکید بر اندیشه‌ امام خمینی. سیاست متعالیه، شماره24: ص200-220.
سعدی شیرازی، ابومحمد (1394). کلیات سعدی. تصحیح و تعلیق محمدعلی فروغی. تهران: امیرکبیر.
شرتوتی، سعید (1377). اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد.  تهران: اداره کل حج و اوقاف و امور خیریه، ج1.
شهید ثانى، زین‌الدین بن على (1380). آرام‌بخش دل داغ‌دیدگان‌. ترجمه حسین جناتی. قم: روح‌.
صدوق، محمد بن علی (1368). ثواب الاعمال و عقاب الاعمال. قم: رضی.
عبدالباقى، محمدفؤاد (1375). المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم. قم: پرتو.
علی یاری، حسن؛ رکابیان، رشید (1398). استلزامات سیاسی «تُؤَدَه» و «تسرّع» در اندیشۀ سیاسی امام خمینی. معرفت سیاسی، شماره1: ص94-113.
فاضل میبدی، محمدتقی (1378). دین و دولت از نگاه امام خمینی. مفید، شماره20: ص103-120.
فیروزآبادی، محمد بن یعقوب (1415ق). قاموس المحیط. بیروت: دارالکتب العلمیة.
قرائتى، محسن (1383). تفسیر نور. تهران‌: مرکز فرهنگى درس‌هایى از قرآن‌، چاپ یازدهم‌، ج‌7.
قرشى، سید على‌اکبر (1371). قاموس قرآن‌. تهران‌: دارالکتب الإسلامیة، چاپ‌ ششم‌، ج‌3.
کاتوزیان، ناصر (1388). فلسفه حقوق. تهران: شرکت سهامی انتشار، ج1.
کلینی، محمد (1365). اصول کافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه، ج1-3.
لک‌زایی، نجف (1393). امنیت متعالیه. سیاست متعالیه، شماره4: ص34-53.
لک‌زایی، نجف (1398). امنیت متعالیه. قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
مجلسى، محمدباقر (1410ق). بحار الأنوار. بیروت: مؤسسة الطبع و النشر، ج71.
مصطفوى، حسن (1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم‌. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب‌، ج‌4.
مقیمی، غلام‌حسین (1394). نظریه دو فطرتی امام خمینی و پیامدهای سیاسی آن. اندیشه سیاسی در اسلام، شماره6: ص9-28.
منقری، نصر بن مزاحم (1382ق). واقعة صفین. قاهره: المؤسسة العربیة الحدیثة للطبع و النشر و التوزیع.
نراقی، ملا احمد (1386). معراج السعاده. قم: زهیر.