سامان سیاسی در حکمت صدرایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی؛ عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه، قم، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم سیاسی، دانشگاه مفید، قم، ایران

چکیده

یکی از متألهان تاثیرگذار در فلسفه اسلامی و موسس حکمت متعالیه، ملاصدرای شیرازی است. ایشان علاوه بر کتاب اسفار اربعه، کتب دیگری نیز از خود برجای گذاشته که حاوی مطالب فراوانی در مسائل فلسفه با پسوندهای گوناگون است. یکی از این پسوند‌ها، سیاست بوده که در قالب فلسفه سیاسی بیان می‌شود. صدرا، مطالب خود را در حوزه فلسفه سیاسی با فروعاتی بیان داشته که این نوشته عهده‌دار شرح و تبیین سامان سیاسی(نظم و انتظام و آراستگی سیاسی) در حکمت صدرایی است. بدین معنا که صدرا آغاز سامان سیاسی را چگونه به تصویر می‌کشد؟ فرایندهای آن به چه نحوی است؟ و سرانجام، سامان مطلوب ایشان چیست؟ وی در پاسخ به پرسش‌های فوق، براین باور است که انسان موجودی است که بدون نیاز به دیگری توان برطرف کردن مشکلات و نیازهای خویش نیست، از این‌رو به سامان دادن جامعه و اعتبار آن و قانون مورد نیاز و تعاون با دیگران می‌پردازد. از آنجایی که توجه انسان به نشئه دنیایی، بیشتر از امور معنوی است و به تنهایی و با تدبیر عقلائی خود، نمی‌تواند به امور معنایی بپردازد، ضرورت ارسال رسل و انبیاء و اولیای الهی معنا پیدا می‌کند، تا توازنی میان دنیا و عقبی، ایجاد شود و مدینه مطلوب و فاضله تأسیس شود و در صورت نبود اولیاء و انبیای الهی، صالحان جامعه، تولی سامان و اداره زندگی اجتماعی مردم را خواهند پرداخت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Political Order in Sadrāyi Wisdom

نویسندگان [English]

  • Ali Shirkhani 1
  • Mehdi Shirkhani 2
1 Professor, Department of Political Science, Qom Branch, Islamic Azad University; Member of Hozeh Political Studies Association, Qom, Iran
2 M.Sc. Student, Department of Political Science, Mofid University, Qom, Iran
چکیده [English]

One of influential theologians in Islamic philosophy and the founder of the transcendental wisdom is Mullā Sadrā Shirāzi. In addition to Asfār Arba’ah, he has left some other books from himself that include many concepts in philosophy with different suffixes. One of them is politics that is mentioned in the form of political philosophy. Sadrā, has stated his issues in the realm of political philosophy with some minutiae. The present article aims to explain and clarify political order (political order, regulation, and arrangement) in Sadrāyi wisdom. That is to say, how Sadrā illustrates the beginning of political order? How are the procedures? And finally, what is the favorable order from his view? In answering the above questions, he holds that humans are creatures who cannot solve their problems and needs without getting help from others; therefore, he deals with bringing order and credit to society as well as the required laws and collaboration among people. Since humans pay more attention to worldly issues than spiritual issues and cannot deal with spiritual subjects all by themselves and rational reasoning, the necessity of sending prophets and divine saints becomes meaningful to make a balance between this world and the other world and build a utopia and favorable society. Righteous people in society will be in charge of order and regulation of people's social life in the absence of divine saints and prophets.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Politics
  • Political Philosophy
  • Political Society
  • Transcendental Wisdom
  • Mullā Sadrā
قرآن کریم.
صدرالدین شیرازی، محمد (1354). المبدأ و المعاد. تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
صدرالدین شیرازی، محمد (1360). اسرار الآیات. تصحیح محمد خواجوی. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
صدرالدین شیرازی، محمد (1360ب). الشواهد الربوبیه. تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی‌.
صدرالدین شیرازی، محمد (1361). الحکمه العرشیه. تصحیح غلامحسین آهنی. تهران: انتشارات مولی.
صدرالدین شیرازی، محمد (1368). الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه. قم: مکتبه المصطفوی، ج9، 4-6، 2.
صدرالدین شیرازی، محمد (1383). شرح اصول کافی. تصحیح محمد خواجوی. تهران: موسسه مطالعات فرهنگی، ج1، 4.
کلینی، محمد بن یعقوب (بی‌تا). اصول کافی. ترجمه مصطفوی. تهران: کتابفروشی علمیه اسلامیه، ج3.
مجلسی، محمدباقر (1378). بحار الانوار. عزیزالله عطاردی. تهران: انتشارات عطارد، ج1.
مصطفوی، حسن (1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ج10.