TY - JOUR ID - 249362 TI - تبیین و مقایسه فلسفه سیاسی مطهری و هگل JO - پژوهش های فلسفه سیاسی اسلامی JA - IPPR LA - fa SN - AU - پورفرد, مسعود AU - نجف‌پور, نادر AD - دانشیار، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی؛ عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه، قم، ایران. AD - دانشجوی دکتری فلسفه، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 1 IS - 2 SP - 85 EP - 102 KW - هگل KW - مرتضی مطهری KW - فلسفه سیاسی KW - عقل KW - اختیار KW - آزادی DO - 10.22034/ippr.2021.538369.1007 N2 - هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی اندیشه‌های هگل و مطهری پیرامون موضوعات عقل، تحولات، اختیار و آزادی و دولت و آینده بشر و نیز نحوه تقریر، شرح و انتقاد مطهری از اندیشه‌های هگل درباره موضوعات فوق است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که در بحث جایگاه عقل در حوزه سیاست، عقل نزد هگل به طور مستقل مطرح بوده، اما نزد مطهری جایگاه وحی و عقل در کنار هم لحاظ شده است. هگل قائل به اراده فردی نیست و از جبر تاریخی بیرون نمی‌آید. مطهری دقیقاً نقطه مقابل هگل بوده و قائل به نقش موثر آحاد انسان‌ها در نظام سیاسی بوده و مقبولیت نظام سیاسی را منوط به احراز اراده انسان در آن نظام سیاسی می‌پندارد. در بحث تحولات اجتماعی- سیاسی، هگل منشاء تحولات اجتماعی را ناشی از تضاد در بستر اقوام و ملل دانسته که با متد دیالکتیک، این روند به سمت پیشرفت و تعالی متحول شده، اما مطهری منشاء تحولات اجتماعی را ناشی از استعدادهای فطری و توانایی درونی انسان‌ها دانسته و بر نقش انسان نسبت به پدیده‌های سیاسی- اجتماعی تاکید فراوانی دارد. در بحث دولت، از منظر هگل، دولت سنتز جامعه مدنی و خانواده است. مطهری برای تبیین جایگاه دولت اسلامی در عصر غیبت به تبیین وظایف پیامبر(ص) می‌پردازد. در بحث آینده بشر از نظر هگل، از آنجایی که انسان موجودی تاریخ‌مند است، می‌توان گفت که انسان، موجودی اکنونی و ثابت و لایتغیر نیست، بلکه موجودی است که در آینده و از طریق سیر دیالکتیکی و رسیدن به عقلانیت و آزادی مطلق، انسان خواهد شد. از منظر مطهری، حکومت صالحان در آینده بشر از طریق ظهور و بروز فطرت حقیقی انسان‌ها با موضوعی به نام مهدویت و حکومت امام زمان‌(عج) به وقوع خواهد پیوست. UR - https://ippr.psas.ir/article_249362.html L1 - https://ippr.psas.ir/article_249362_99078f70763e97057a78a09a83e71d7e.pdf ER -