قدرت سیاسی در اندیشه استاد مطهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)، قم، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر تبیین قدرت سیاسی در منظومه فکری شهید مطهری است. در این راستا و براساس چارچوب نظری سه ضلعی نظام داخلی، نظام فاعلی و نظام غایی که از ابتکارات یکی از متفکران مسلمان بوده، مبانی و منابع قدرت را به عنوان نظام داخلی، کارگزاران قدرت را به عنوان نظام فاعلی و اهداف قدرت را به عنوان نظام غایی براساس روش دلالت که در دانش منطق تبیین شده، مورد بررسی قرار گرفته است. آیت‌الله مطهری قدرت را یکی از مصادیق کمال و به معنای اقدام در صورت اراده می‏داند و معتقد است براساس مبانی انسان‏شناختی، جهان‌شناختی، معرفت‌شناختی و ارزش‌شناختی، قدرت معنوی، اراده را بر اتخاذ تصمیمات درست مدد می‏رساند و زیربنا و جهت‌دهنده و تقویت‌کننده قدرت مادی است. تنها منبع مستقل، قدرت خداوند متعال بوده و کسانی شایستگی دارند که قدرت را به دست بگیرند که بیشترین تقرب را به کانون قدرت داشته باشند. بر این مبنا هدف قدرت، آزادی انسان از طاغوت‏ها و شیطان‌های درونی و بیرونی در ابعاد مختلف می‌باشد، این در حالی است که قدرت در تفکر رایج به معنای تحمیل اراده خود بر دیگری دانسته شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Political Power in the Idea of Master Motahhari

نویسنده [English]

  • Reza Lakzaei
Assistant Professor, Imam Sadegh (AS) Institute of Islamic Sciences, Qom, Iran.
چکیده [English]

The purpose of the present study is to explain political power from the perspective of Shahid Motahhari. In this regard and according to the three-lateral theoretical framework of internal system, efficient system, and final system that are innovations from a Muslim thinker, power principles and resources as the internal system, power agents as the efficient system, and power purposes as the final system were studied based on the implication method explained in logic. Āyatollāh Motahhari recognizes power as an evidence of perfection denoting taking measure in case of having a will. He believes that based on anthropological principles, cosmology, epistemology, and axiology, spiritual power assists the power of will to make true decisions and is a foundation, guidance, and fortification for material power. The only independent resource of power is the power of God Almighty. Only those who have the most closeness to the center of power deserve to take hold of the power. Therefore, the purpose of power is to liberate humans from evil powers and inner and outer Satan in different aspects, while power is commonly known among people as imposing one's own will over that of others.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mortezā Motahhari
  • Political Power
  • Principles of Power
  • Power resources
  • Power Agents
  • Transcendental Power
قرآن کریم.
نهج‌البلاغه.
جوادی آملی، عبدالله (1384). قرآن در نهج‌البلاغه. پژوهش‏های فقهی، 1(2).
حلوانى، حسین (1408ق). نزهة الناظر و تنبیه الخاطر. قم: مدرسة الإمام المهدی.
روزنامه کیهان، یک شنبه 13 اردیبهشت 1394، شماره 21048.
کلینى، محمد بن یعقوب (1407ق‏). الکافی. مصحح على‌اکبر غفارى و محمد آخوندى. تهران: دار الکتب الإسلامیة، ج5.
لک‏زایی، رضا؛ ارجینی، حسین (1398). ایضاح مفهومی قدرت در اندیشه سیاسی امام خمینی. معرفت سیاسی، شماره 22.
مطهرى، مرتضى (1372). مجموعه آثار استاد شهید مطهرى. قم: صدرا، ج1-3، ‏23-26، 28، 8، 16، 19، 13، 17، 4، چاپ هشتم.
مطهرى، مرتضى (1390). یادداشت‏های استاد مطهری. قم: صدرا، ج1-2، چاپ پنجم.
مطهرى، مرتضى (1391). یادداشت‏های استاد مطهری. قم: صدرا، ج12.
مطهرى، مرتضى (1396). مقدمه‏ای بر حکومت اسلامی. تهران: صدرا.